Mới đây, trên đường đi làm về, ông L có mua một tờ vé số, rồi gấp lại bỏ vào túi quần cùng bao thuốc lá, gặp đúng lúc trời mưa.
Hôm sau, ông L dò kết quả và phát hiện tờ vé số của mình trúng giải đặc biệt và mang đến đại lý của Công ty TNHH Xổ số kiến thiết Gia Lai (Công ty) tại Quảng Ngãi để làm thủ tục nhận thưởng.
Đại diện của Công ty cho rằng tờ vé số đã bị rách rời một phần chính giữa và phần rách rời đó đã bị mất nên xác định tờ vé số của ông L không đủ điều kiện nhận thưởng theo quy định.
Từ thông tin trên, bạn đọc thắc mắc: Tờ vé số bị rách có được lãnh thưởng không?
Luật sư Trần Minh Hùng, Đoàn Luật sư TP.HCM cho biết vé số bị rách không làm mất quyền lĩnh thưởng và không có quy định nào cho phép công ty xổ số trả thưởng giảm phần trăm.
Theo Điều 31 Thông tư số 75/2013/TT-BTC, vé xổ số lĩnh thưởng phải còn nguyên hình, nguyên khổ, không rách rời, không chắp vá, không tẩy xóa, không sửa chữa và còn trong thời hạn lĩnh thưởng theo quy định.
Trường hợp do các nguyên nhân khách quan, vé xổ số trúng thưởng bị rách rời nhưng vẫn còn đủ căn cứ để xác định hình dạng ban đầu, tính xác thực của tờ vé, vé không thuộc đối tượng nghi ngờ gian lận, vị trí rách rời không ảnh hưởng đến các yếu tố để xác định trúng thưởng thì công ty xổ số kiến thiết tổ chức thẩm tra xác minh và quyết định việc trả thưởng hay từ chối trả thưởng cho khách hàng.
Thẩm quyền quyết định là Chủ tịch, Tổng giám đốc (Giám đốc) công ty xổ số kiến thiết được quy định cụ thể tại Thể lệ tham gia dự thưởng xổ số quy định tại Điều 8 Thông tư này.
Như vậy, pháp luật cũng dự liệu ngoại lệ là nếu tờ vé bị rách, nát, hư hỏng do nguyên nhân khách quan (như ướt, cháy, gấp, mục nhẹ, tác động tự nhiên) nhưng vẫn còn đủ căn cứ xác định hình dạng ban đầu, thì công ty xổ số được xem xét chi trả thưởng.
Điều kiện mấu chốt không nằm ở chỗ “rách hay không rách”, mà nằm ở việc có còn xác định được hình dạng gốc và các yếu tố bảo mật, ký hiệu, dãy số, dấu mộc in hay không.
Nếu các yếu tố này vẫn còn nguyên vẹn, tờ vé được xác định là hợp lệ. Khi đó, công ty xổ số phải chi trả toàn bộ giá trị giải thưởng, không được phép “trừ phần trăm”.
LS Hùng cho biết thêm, pháp luật hiện hành không quy định bất kỳ mức giảm trừ nào đối với trường hợp vé bị rách. Việc “trả thưởng một phần” hoặc “giảm giá trị theo tỷ lệ hư hỏng” không có cơ sở pháp lý, bởi vé số không phải là tài sản vật chất định giá theo phần trăm vật lý, mà là chứng cứ xác lập quyền nhận thưởng nên chỉ cần đủ căn cứ nhận dạng, quyền đó được bảo lưu toàn phần.
“Nếu công ty xổ số cho rằng vé không hợp lệ, họ phải có biên bản giám định, kết luận rõ nguyên nhân, đồng thời thông báo bằng văn bản cho người trúng biết” – LS Hùng nói.
Trong vụ việc cụ thể ở Quảng Ngãi, ông L khẳng định vé bị rách do gấp chung với bao thuốc và gặp mưa, tức là nguyên nhân khách quan: Vé vẫn còn đủ dãy số, ký hiệu, mã vạch và có thể kiểm tra phôi, tem chống giả của Công ty Xổ số Gia Lai. Với tình trạng đó, tờ vé vẫn có khả năng được công nhận hợp lệ nếu qua kiểm định kỹ thuật xác nhận không có dấu hiệu chắp vá hoặc sửa chữa.
Công ty xổ số có trách nhiệm thành lập hội đồng giám định vé trúng thưởng gồm đại diện kỹ thuật in ấn, kiểm soát bảo mật và cơ quan tài chính địa phương để đánh giá. Nếu hội đồng kết luận rằng tờ vé đủ căn cứ xác định hình dạng ban đầu, công ty buộc phải trả thưởng đầy đủ cho ông L.
Người có vé số trúng thưởng cần làm gì?
Về hướng xử lý, người trúng thưởng cần giữ nguyên hiện trạng tờ vé, tuyệt đối không dán, không chắp lại, không viết thêm bất kỳ nội dung gì. Người trúng phải lập biên bản làm việc với công ty xổ số, yêu cầu ghi nhận tình trạng vé, nguyên nhân rách và lập biên bản tiếp nhận có chữ ký đại diện hai bên.
Nếu công ty từ chối trả thưởng, người trúng nên yêu cầu văn bản trả lời chính thức, trong đó nêu rõ lý do không chi trả. Căn cứ vào văn bản này, người trúng có thể gửi đơn khiếu nại trực tiếp đến công ty phát hành vé số hoặc có thể gửi khiếu nại đến cơ quan chủ quản cấp trên mà công ty đó đang trực thuộc và quản lý trực tiếp công ty xổ số.
Trong trường hợp không được giải quyết thỏa đáng, người trúng thưởng có thể khởi kiện dân sự tại Tòa án nhân dân nơi công ty có trụ sở để yêu cầu tòa án buộc công ty thực hiện nghĩa vụ trả thưởng.
Cuối cùng, để tăng tính pháp lý, người trúng thưởng nên đề nghị cơ quan công an hoặc cơ quan giám định hình sự hỗ trợ xác minh tính thật của vé số, vì kết quả giám định chính thức là căn cứ quan trọng để Tòa án xem xét buộc công ty phải chi trả.
Như vậy, trong toàn bộ quá trình, người trúng thưởng cần tập trung vào ba nguyên tắc: bảo toàn chứng cứ vật chất là tờ vé số, chứng minh tính thật của vé và thực hiện đúng trình tự khiếu nại, khởi kiện. Đây là cơ sở pháp lý vững chắc để bảo vệ quyền lĩnh thưởng và ngăn chặn hành vi từ chối chi trả trái pháp luật của đơn vị phát hành xổ số.
Luật sư Trần Minh Hùng, Đoàn Luật sư TP.HCM